Réamhrá
Más saoránach Éireannach thú atá os cionn 18 mbliana d'aois agus má tá tú ar Chlár na dToghthóirí do Dháil Éireann, tá tú incháilithe do sheirbhís ghiúiré a fháil.
Neamh-incháilithe
Níl roinnt daoine i dteideal glao chun seirbhíse toisc go bhfuil a gcuid post ró-dlúth leis an gcóras ceartais.
Áirítear leis sin:
- breithiúna
- cróinéirí
- an tArd-Aighne agus baill dá bhfoireann
- an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí agus baill dá bhfoireann
- baill den Gharda Síochána
- abhcóidí agus aturnaetha cleachtacha, foireann dlí, agus fostaithe na Seirbhíse Cúirte
- oifigigh phríosúin, foireann eile phríosúin, agus daoine ar choistí cuartaíochta príosún nó áiteanna coinneála
- Fostaithe na Seirbhíse Promhaidh agus Leasa
- daoine atá fostaithe i saotharlanna fóiréinseacha
- baill d'Óglaigh na hÉireann atá ag fónamh, lena n-áirítear Seirbhís Altranais an Airm agus na hÓglaigh Cúltaca (le linn aon tréimhse ina bhfuil siad ag fáil pá as aon seirbhís nó dualgas mar chomhalta de na hÓglaigh Cúltaca)
- Uachtarán na hÉireann – Uachtarán na hÉireann.
- Daoine nach bhfuil in ann léamh nó a bhfuil lagú marthanach orthu a fhágann nach féidir leo dualgais ghiúróra a chomhlíonadh.
Dícháilithe
Dícháilítear daoine ó sheirbhís a dhéanamh más rud é:
- Go bhfuil ciontuithe coiriúla reatha nó roimhe seo ag duine, de ghnáth ní féidir leo fónamh ar ghiúiré NÓ
- gur chuir sé isteach aon chuid de phianbhreith phríosúnachta nó choinneála 3 mhí nó níos mó le 10 mbliana anuas.
Díolúine mar cheart
Ciallaíonn sé sin go bhfuil tú incháilithe do sheirbhís ghiúiré, ach is féidir leat a iarraidh go scaoilfí thú mar gheall ar do chúinsí.
Is féidir le daoine sna catagóirí thíos a iarraidh go ndéanfaí iad a shaoradh, ach is féidir leo fónamh ar ghiúiré freisin má roghnaíonn siad déanamh amhlaidh.
Áirítear leis sin:
- Daoine os cionn 65 bliain d'aois
- Príomhoide nó príomhoide coláiste, ollscoile, scoile nó institiúide oideachais eile
- Mic léinn lánaimseartha
- Foireann teagaisc – má dheimhníonn an príomhoide go ndéanann an ball foirne lena mbaineann seirbhísí riachtanacha nach féidir le duine eile a dhéanamh go héasca, nó nach féidir a chur siar
- Lia-chleachtóirí, fiaclóirí, altraí, cnáimhseacha, tréidlianna nó cógaiseoirí atá ag cleachtadh
- Daoine in Ord Beannaithe nó a bhíonn ina ministirí rialta d'aon reiligiún, nó baill d'ord reiligiúnach a chónaíonn i mainistir, i gclochar nó i bpobal creidimh eile
- Comhaltaí de cheachtar Teach den Oireachtas nó den Chomhairle Stáit
- An tArd-Reachtaire Cuntas agus Ciste
- Cléirigh Dháil Éireann nó Sheanad Éireann
- Comhaltaí foirne de cheachtar Teach den Oireachtas – má dheimhníonn an Cléireach go ndéanann an ball foirne lena mbaineann seirbhísí riachtanacha práinneacha a bhfuil tábhacht phoiblí ag baint leo agus nach féidir le duine éigin eile a dhéanamh go héasca, nó nach féidir a chur siar
- Ceann Roinne Rialtais agus aon státseirbhíseach – má dheimhníonn an Ceann Roinne go ndéanann an ball foirne lena mbaineann seirbhísí riachtanacha práinneacha lena mbaineann tábhacht phoiblí nach féidir le duine eile a dhéanamh go héasca, nó nach féidir a chur siar
- Príomh-Oifigeach údaráis áitiúil, boird sláinte nó údaráis chuain agus aon fhostaí de chuid na n-údarás sin – má dheimhníonn an Príomh-Oifigeach go ndéanann an comhalta foirne lena mbaineann seirbhísí riachtanacha práinneacha lena mbaineann tábhacht phoiblí nach féidir le duine eile a dhéanamh go héasca, nó nach féidir a chur siar
- Rúnaí Choimisinéirí Soilse na hÉireann agus aon bhall foirne de chuid an Choimisiúin – má dheimhníonn an rúnaí go ndéanann an ball foirne lena mbaineann seirbhís riachtanach nach féidir le duine eile a dhéanamh go héasca, nó nach féidir a chur siar
- Máistir Soithí, píolótaí cuícheadúnaithe agus ceannasaithe aerárthaí cuícheadúnaithe
Daoine a d'fhóin ar ghiúiré nó a d'fhreastail ar sheirbhís ghiúiré le trí bliana anuas agus ar shaor an breitheamh a bhí i gceannas ar an gcás atá i gceist iad ó sheirbhís ghiúiré.
Gach díolúine eile
Mura féidir leat seirbhís ghiúiré a dhéanamh, is féidir leat a iarraidh go scaoilfí thú. Níor cheart duit é sin a dhéanamh ach amháin i gcúinsí eisceachtúla, mar shampla:
- má tá tinneas nó míchumas tromchúiseach ort a chuireann cosc ort seirbhís ghiúiré a dhéanamh
- is cúramóir lánaimseartha thú do dhuine a bhfuil tinneas nó míchumas air
- is tuismitheoir nua thú agus ní féidir leat cúram leanaí malartach a shocrú
- tá tú féinfhostaithe agus bheadh tionchar tromchúiseach ag seirbhís ghiúiré ar do ghnó
Is féidir leat a iarraidh freisin go scaoilfí ó sheirbhís ghiúiré thú má rinne tú é le 3 bliana anuas.
Conas iarratas a dhéanamh le díolúine a fháil
Más mian leat iarratas a dhéanamh ar scaoileadh ó sheirbhís ghiúiré, ní gá ach freagra a thabhairt ar do thoghairm ghiúiré ar líne nó tríd an bpost agus cóipeanna de dhoiciméid atá agat a chur i gceangal a chruthaíonn an fáth ar gá tú a scaoileadh.
Ní féidir tú a scaoileadh ó sheirbhís ghiúiré ar an bhfón. Ní féidir le duine eile (fostóirí san áireamh) iarratas a dhéanamh ar do shon, ach amháin i gcásanna eisceachtúla.
Foghlaim níos mó faoin gcaoi a láimhseáilimid sonraí pearsanta.